Yeni Başlayanlar için Adım Adım Alçı Kalıpla Seramik Döküm Rehberi

Çıkaracağınız her ürünün tıpatıp aynı olması gerektiği zaman başvuracağınız ilk üretim yöntemi olan döküm, ilk bakışta kısıtlayıcı bir sürece sahip gibi görünse de kalıptan çıkardıktan sonra ürünün görünüşünü değiştirmek adına yapabileceklerinizin sınırı yoktur. Yeni başlayanlar için adım adım alçı kalıpla seramik döküm alma rehberi hazırladık. Buyrun… 

Alçı Kalıpla Seramik Döküm Yapma

Bu yazıda anlatılan yöntemler tekli bardak kalıbı için olsa da döküm yöntemi kullandığınız kalıbın şekli ne olursa olsun temelde aynıdır. Döküm işlemi çalışırken yarattığı kirlilik dolayısı ile herkesin tercih etmeyebileceği bir yöntem olsa da, büyük ölçekli ve deneysel çalışmalarda ne kadar işinize yarayabileceğini görmeniz adına en azından bir defalığına da olsa denemenizi tavsiye ediyoruz.

Gerekli Malzemeler

Seramik dökümü için ihtiyacınız olanlar malzemeler şu şekilde:

• Alçı kalıp (çalışmamızda tekli bardak kalıbı kullandık)
• Döküm çamuru: Toprak (earthenware), yüksek ısı (stoneware) veya porselen olabilir. Kullanıma hazır döküm çamurunu genel tedarikçinizde rahatça bulabilirsiniz.
• Karıştırmak için tahta kaşık, spatula ya da karıştırıcı
• Süzgeç (mutfağınızdaki normal bir süzgeç işinizi görecektir)
• Plastik kaplar
• Sünger

Alçı Kalıbı Temizlemek

Alçı kalıbımıza döküm yapmadan önce iyice temizlediğimize emin olmamız gerekiyor. İçerisinde kalan toz veya bir önceki dökümden kalan çamur parçaları yapacağımız dökümün yüzeyinde pürüz oluşmasına neden olur ve istediğimiz kalitede bir döküm almamıza engel olur.

Güzelce nemlendirdiğimiz süngerimiz ile kalıbımızın içini iyice silip, içerisinde herhangi bir toz ve parça kalmamasına özen gösteriyoruz. Silme işlemini herhangi bir nemli bez ile de yapabilirsiniz.

Çamuru Hazırlama

İlk olarak kabınızın içindeki döküm çamurunu mümkünse bir elektrikli karıştırıcı yoksa tahta kaşık yardımıyla iyice karıştırın. Önceleri zor karıştırılan bir koyu kıvam gibi olsa da, karıştıkça sıvılaşacaktır. Topaklanma kalmadığında ve kaşık içinde rahatça dolaşabildiği zaman çamurunuz hazır demektir. Yani ne kadar karıştırırsanız o kadar iyi.

Çamuru süzgeçten geçirerek ikinci daha ufak bir kaba aktarmaya başlayın. Dilerseniz ikinci kabı kullanmadan (yine süzgeçten geçirerek) doğrudan kalıbınıza dökebilirsiniz ama bu noktada karışımınızı etrafa sıçratma, dökme riskinizi en aza indirmek ve daha küçük bir kap ile dökümü kolaylaştırmak için ikinci kabı kullanmanızı tavsiye ediyoruz.

Döküm

Çamuru kalıba yavaşça döküp ağzına kadar doldurun. Döküm esnasında duraksamayın. 

Şimdi yumurta saati ya da telefonunuzdaki kronometre yardımıyla zaman tutmanız gerekiyor. Kullandığınız çamur türüne göre beklemeniz gereken süre de değişecektir.

Tabii bu süreler sizin kalıbınızın nem durumu, hava sıcaklığı ve istediğiniz dökümün kalınlığına göre değişecektir. Bekleme süresi içerisinde istediğiniz kalınlığa ulaşıp ulaşmadığını ara ara göz ucuyla kontrol etmekte fayda var. Duruma göre süreyi uzatmanız ya da kısaltmanız gerekebilir. 

Zamanla çamurun seviyesinin azaldığını fark edeceksiniz. Bu durumda üzerine yeni çamur ekleyip eski seviyeye getirmeyi ihmal etmeyin.

Boşaltma

Listedeki zamana ulaştığınızda dökümün istediğiniz kalınlığa ulaşıp ulaşmadığını kontrol edin ve istediğiniz gibi ise kalıbın içindeki çamuru diğerlerinin yanına geri dökün. Kalıbı bir süre daha kovanızın üzerinde tuttuktan sonra içinde kalmadığından emin olmak için, kabınızın ağzına yatay yerleştirdiğiniz iki çubuğun üzerine ya da bir tarafına koyduğunuz bir destek ile kalıbınızı ters dikerek bir süre de böyle bekletin.

Kalıbınızın üzerindeki çamur yapışkanlığını ve parlaklığını kaybettiğinde dökümünüz hazır demektir. Ayrıca, çamurunuzun kalıbın yüzeyinde iyice büzüldüğünü göreceksiniz.

Plastik bir parça yardımıyla kalıbınızın üst yüzeyindeki kalıntıları temizleyin. Ardından kalıbın ağzındaki fazlalık kısımları bıçağınızı dikey tutarak büyük bir özenle kesin. Bu noktada çıkardığınız hiçbir parçanın içeri düşmemesi büyük önem taşıyor.

Eğer tekli kalıp kullanıyorsanız, ürünü elinizle yavaşça kalıptan çıkarın. Çiftli kalıp kullanıyorsanız, kalıbı yan yatırın ve varsa kayışlarını çıkarın. Kalıbın üstte kalan kısmını çıkardıktan sonra alt kısmını hafifçe kaldırıp içindeki ürünü yavaşça elinize devirerek çıkarın. Bu noktada dökümünüzün sertliği onu tutmanıza izin verecek, üzerinde elinizin izi kalmayacak ölçüde olmalı.

Ürün bir tahtanın üzerine yerleştirip tamamen kurumasını bekleyin.

Ürünümüz zımpara sonrası artık hazır. Bisküvi pişiriminden önce tamamen kurumasını beklemeyi ihmal etmeyin. Aklınıza takılan bir şey?

Studio Fauna‘ya süreç içerisindeki desteği için teşekkür ederiz.