Kendi çömleklerinizi üretmenizin ister iş, ister hobi amaçlı olsun, epey tatmin edici bir deneyim olduğu tartışılmaz. Vazolardan kaplara, ortaya çıkarabileceğiniz ürün çeşitleri ise ancak hayal gücünüzle sınırlı… Fakat yine de çömlek yaparken ustalaşmanız gereken çok kritik bir yetenek var: Çömlekçi tornası kullanabilmek. Sizin için derlediğimiz bu yazıda hayalinizdeki çömlekleri yaratmanız için nasıl çömlekçi tornası kullanacağınızı adım adım anlatıyoruz.
Hazırlık
Elbette işe başlamadan önce tornayı tepeden tırnağa hazırlamanız büyük önem taşıyor. Bu hazırlığın ilk aşaması, tornanın tepesinde yer alan diskin üzerindeki fazlalık çamurun ahşap veya metal bir raspayla kazınması. Bu diskler zamanla bükülmeye meyilli olduklarından çok su kullanmaktan kaçınmalısınız.
Adım 1
Çarkı döndürmeye başlayın ve turnetin merkezini bir süngerle yavaşça nemlendirin.
Adım 2
Çamurunuzu dar bir kubbe formunda turnetin tam ortasına yerleştirin. Sonra çarkı döndürmeyi bırakmadan çamurun kenarlarını avuç içlerinizle düzleştirin. Bu işleme tüm kenarlar dümdüz olana kadar devam edin.
Bunun ardından işaret parmağınızla çamurun kenarlarına bastırarak çamuru tornaya sabitleyin.
Adım 3
Çamurun sabitlendiğinden emin olduktan sonra çarkı hızlandırıp elinize biraz su alın. Çamuru şekillendirmeye başlamadan önce dirseklerinizi bacaklarınıza yapıştırdığınızdan emin olmalısınız.
Adım 4
Sağ elinizi destek eli olarak kullanarak sol elinizle çamuru koni şeklinde yükseltmeye başlayın. Çamura avuçlarınızla iki yandan bastırmanız onun ellerinizin arasından yükselmesine sebep olacaktır. Çamur uzadıkça başparmaklarınızla ‘A’ şeklini korumaya çalışın.
Adım 5
Çamurunuzu yükselttikten sonra onu dilediğiniz gibi şekillendirebileceğinizden emin olmak adına ortalamanız ve bunun için de alçaltmanız gerekmektedir. Bu noktada lazım geldiğini düşünüyorsanız biraz daha su ekleyebilirsiniz. Sol başparmağınızın avucunuza temas eden etli kısmını doğruca çamurun tepesine, orta kısma yerleştirin ve kendinizi merkez alarak baskıyı çevreye doğru dağıtın (doğrudan çamura uygulayıp onu ezmemeniz gerekiyor). Bu işlem sırasında sol elinizin parmakları çamurun dışını nazikçe sarıyor olmalı.
Adım 6
Çamurun yine tepesinde yan tarafa yerleştirdiğiniz sağ eliniz de çamuru dağılmaması adına merkeze doğru yavaşça itiyor olmalı. Tıpkı diğer eliniz gibi, sağ elinizin de çamuru aynı naziklikle kavramasına özen gösterin.
Adım 7
Çamurun tepesine yerleştirdiğiniz ellerinizi yukarıda belirtildiği şekilde hareket ettirirken, birbirleriyle koordineli olarak aşağı kaydırmaya başlayın. Bu noktada çamurunuzu dik koni şekline sokmuş olmanız gerekiyor. Çamur tamamen ortalanana kadar bu işlemi dilerseniz su ekleyerek tekrar edin. Çamurun ortalanıp ortalanmadığını anlamanızın en iyi yolu ellerinizi çamurun iki yanına yerleştirmişken çarkı çevirmektir. Eğer elleriniz olduğu yerde kalıyorsa bu, sorun olmadığı anlamına geliyor. Fakat yana kayıp yalpalıyorlarsa bu işlemi tekrar etmeniz gerekecektir.
Adım 8
Sekizinci adıma geldiğinizde çömleğinizin boyutunu ve şeklini belirlemeye artık hazırsınız demektir. Ellerinizi çamurun iki yanına yerleştirin. Bunu yaparken sağ başparmak boğumunuzun sol elinizinkiyle yan yana gelmesine ve iki parmağınızın yere paralel olarak birleşmesine özen göstermelisiniz. Şimdi parmağınızın üst boğumunu çamura bastırarak tepesinde minik bir delik açın.
Adım 9
Herhangi bir kâse, tabak veya vazo yapımında bu safhaya “açma” ismi veriliyor. Sol başparmağınızı sekizinci adımın sonuna açtığımız deliğe yerleştirin ve çarkı döndürmeye başlayın. Çark dönerken tıpkı ellerimizde olduğu gibi parmağımızın da yer değiştirmediğinden ve tam ortada olduğundan emin olana kadar beklemeliyiz. Sonra sol başparmağınız çamurun içinden çarka doğru ilerlerken, sağ el parmaklarınızı kullanarak sol elinize kılavuzluk edin.
Adım 10
Artık çömleğimize dilediğiniz şekli vermeye hazırsınız! Sol elinizin başparmağını deliğe yerleştirdikten sonra sağ elinizi sol elinizin üzerine koyun ve çamur istediğiniz şekle ulaşana kadar onu yavaş hareketlerle kendinize çekmeye başlayın.
Adım 11
Aklınızdaki tasarıma ulaştıktan sonra ağız kısmı ya da sap gibi kısımları eklemek size kalmış. Ayrıca çömleğinizin içini ve dışını temizlemek için bir sistre kullanmayı tercih edebilirsiniz.
Adım 12
Çömleğinizi tornadan ayırmak için çömleğinizin diğer tarafına gerdiğiniz bir tel parçasını parçanın altından yavaşça kendinize doğru geçirin.
Unutmayın ki çömlekçi tornası kullanmayı öğrenmenin tek yolu bol bol pratik yapmak. İlk denemeleriniz kusursuz olmayabilir ama daha çok zaman ve bol sabırla kendinizi geliştireceğinizden asla şüphe etmeyin. Yukarıdaki liste, başlangıç seviyesinde sizin için iyi bir kılavuz olacaktır. Bunun üzerine doğru donanımı da eklediğinizde dilediğiniz ürünü istikrarlı bir şekilde etmenizin önünde hiçbir engel kalmayacaktır.
